Massaverlies van Antarctische ijsplaten versnelt door scheuren

Satellietbeelden van de ijsscheuren rond Antarctica

Maaike Izeboud, gepromoveerd aan de TU Delft en tengenwoordig postdoc aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB), heeft samen met haar collega-onderzoekers aan de TU Delft een nieuwe ‘scheurenkaart’ van Antarctica gemaakt, gebaseerd op satellietbeelden. De kaart laat zien hoe schade aan de ijsplaten zich over decennia ontwikkelde. Dankzij hun nieuwe methode verkregen de onderzoekers inzicht in die veranderingen. De resultaten zijn gepubliceerd in Nature Climate Change en tonen ook aan hoe de ijsscheuren zich in de toekomst verder kunnen ontwikkelen onder verschillende opwarmingsscenario’s.

In een toekomst waarin de uitstoot van broeikasgassen hoog blijft, zal de schade aan ijsplaten naar verwachting versnellen. Toch is er een sprankeltje hoop: in scenario’s waarin de uitstoot drastisch wordt verminderd, blijven de ijsplaten meer intact en ook stabiel. Daardoor wordt de stijging van de zeespiegel vertraagd.

IJsplaten zijn het drijvende verlengstuk van de Antarctische ijskap. Ze bepalen het massaverlies van de ijskap door weerstand te bieden aan het landijs dat richting de oceaan stroomt. Wanneer ijsplaten verzwakken of afbreken, stroomt er meer ijs de oceaan in, wat het massaverlies van Antarctica vergroot en bijdraagt aan zeespiegelstijging. De processen van afbreken en scheuren zijn complex en worden vaak niet meegenomen in grootschalige ijskapmodellen. Met de studie benadrukken de onderzoekers dat het belangrijk is om dat wel te doen, om de toekomstige zeespiegelstijging beter te kunnen voorspellen.

Satellietbeelden

Maaike Izeboud, die vorig jaar haar promotieonderzoek afrondde aan de TU Delft: “Je kunt de ijsscheuren duidelijk zien op satellietbeelden, ze zijn honderden meters lang. Tijdens mijn promotieonderzoek heb ik een methode ontwikkeld om de breuken en scheuren automatisch in kaart te brengen.”

Hierdoor konden Izeboud en haar collega’s meerdere beelden van verschillende satellietmissies combineren, waarmee ze een evoluerende ‘scheurenkaart’ van Antarctica creëerden. “Daardoor hebben we nu beelden die meer dan twintig jaar beslaan en kunnen we kwantificeren hoe de breuken in de loop der jaren zijn veranderd.”

“Als je de scenario’s naast elkaar legt, één met verdere opwarming en één met stabilisatie, zie je meteen dat de keuzes van vandaag ertoe doen voor het afscheuren van Antarctisch ijs”